FAALİYET SÜRESİNCE UYMANIZ VE DİKKAT ETMENİZ GEREKENLER
Hiking: Günlük yürüyüş yani doğada sabah başlayıp akşam biten günübirlik yapılan yürüyüştür.
Trekking: Kamplı etkinlik yani doğada yatılı olarak yapılan yürüyüş ve konaklamalı etkinliklerden oluşmaktadır.
Expedition: Genellikle doğada zor koşullarda yatılı olarak uzun süreli yapılan yürüyüş ve konaklamalı etkinliktir.
Doğada yapılan yürüyüşler genelde dağlık, ormanlık, kayalık arazi, dere, tepe gibi patikası olan ve olmayan araziler ile step, alpin çayırlarında yapılmaktadır. Her bölgenin kendine özgü koşulları (iklim, bitki örtüsü, arazi vb.) bulunmaktadır. Bu koşullara göre de aktivitenin yapısı değişiklik göstermekte bazen karlı buzlu alanlar, çöllerin kumul sahaları bazen de sarp taşlık kayalık alanlarda olmaktadır.
Yürüyüşün şekilleri, kuralları ve teknikleri vardır. Yürüyüşler yalnız olabildiği gibi ekip olarak da yapılır buradaki katılımcı sayısı rotanın durumuna bağlı olarak belirlenir.
Doğada yapılan herhangi bir yürüyüşte uyulacak temel kurallardan en önemlisi ekip düzeninin sağlanmasıdır. Buna göre bir ekipte
-
Ekip başı ( Lider ) : Ekibe liderlik eden kişidir ve tüm kararlar lider tarafından alınır.
-
Ekip sonu ( Artçı ) : Ekip başının yardımcısıdır, ekibin sonunda yer alır ekiptekileri izler, davranışlarını kontrol eder gerekirse uyarır ve lider ile arasında devamlı iletişim içerisinde bulunur.
-
Katılımcılar : Faaliyete katılan diğer kişilerdir.
Bununla birlikte şayet ekip kalabalık ise yürüyüşlerde aralara yardımcı kişiler konulabilir. Bu kişiler genellikle bu tür etkinliklerde tecrübeli kişilerden seçilir ve yürüyüşlerde katılımcılara yardımcı olur.
EKİPLE YÜRÜYÜŞTE TEMEL KURALLAR
-
Her yürüyüş ekibinin başında bir rehber ve sonunda bir artçı bulunur. Bu kişiler yürüyüş başlangıcında herkese tanıtılır. Yürüyüşe katılan her bir kişi rehberin ve artçının talimatlarına kesinlikle uymak zorundadır.
-
Ekip basının görevi yürüyüş rotasını seçmek, yürüyüş temposunu ayarlamak, yürüyüşün güvenliğini sağlamak, molaların sıklığını ve uzunluğunu düzenlemek ve yürüyüş sırasında alınması gereken önemli kararları almaktır. Daima son kararı verme yetkisi her zaman ekip basındadır. Buna göre ekip başı yürüyüş için gereken ayarlamaları bizzat düzenleyerek katılımcılara yürüyüş başlangıcında yapılması ve de yapılmaması gereken bilgileri verir
-
Yürüyüş temposu katılımcılara göre ayarlanır, şayet katılımcıların fizik kondisyon durumları eşit ya da birbirine yakınsa burada fazla sorun olmayacaktır. Fakat grup içinde dengesizlikler varsa dikkat edilmesi gereken husus temponun ne çok fazla hızlı ne de çok düşük olmaması gerekir ki bu durumda ekip basının hemen arkasında ekibin en tecrübesiz ya da en yavaş kişi veya kişilerinin durumlarına göre tempo ayarlanır. Bu kişiler önceden biliniyorsa ya da yürüyüş sırasında haber verilerek temponun düzeltilmesine yardımcı olunmalıdır. Genellikle denk seviyesi olan bir grupla doğa yürüyüşüne başlanması tavsiye edilir Bunun amacı uyumu sağlamak, grupta, kopmalar ve uyumsuzluklar yaşanmasını önlemektir.
-
Yürüyüşte ekibin en arkasında ise artçı adı verilen ve grubun sonunu toparlayan ekip baş yardımcısı ekipte belirebilecek herhangi bir kopmayı ya da düzensizliği ekip başına iletmeli ya da düzelten kişi yer almalıdır.
-
Yürüyüş esnasında ekibin temposuna uyulmalı, grup düzenini bozucu hareketlerde bulunulmamalı, keyfi durmalar ve yavaşlamalar yapılmamalıdır.
-
Doğada yapılan yürüyüşün bir yarış olmadığını daima hatırlamalı, yürüyüş esnasında kişiler birbirlerini ve özellikle rehberi geçmemeli ve artçıdan geriye kalmadan tek sıra halinde yürümelidir.
-
Doğa sporları yapanlar paylaşmayı bilmeli ve birbirlerine yardımcı olmalıdırlar.
-
Tek sıra halinde ve tempolu yapılan yürüyüşler sonucunda şu kazanımlar elde edilir. Vücut enerjisi düzenli olarak kullanılır, uzun yürüyüşler yapılır, tehlike durumunda kaza olasılığı en aza iner, kullanılan araziye daha az zarar verilir, kişiler birbirlerini daha iyi bir şekilde kontrol edebilir.
-
Yürüyüşlerde genelde 50 dakikalık bir yürüyüşten sonra 10 dakikalık uzun bir mola verilmelidir.
-
Çok dik ve zorlu etaplarda etabın durumu ve gruba göre 15-30 dakikada bir birkaç dakikalık ara nefes molaları verilebilir. Kısa ve uzun molalarda grup su içmek, besin almak, tuvalet gibi gerekli ihtiyaçlarını karşılayıp yorgunluklarını giderebilirler.
-
Bu tür molalar sırasında terin soğumamasına dikkat edilmelidir. Molalar genellikle düzenli olmalı, gelişigüzel mola verilmemelidir çünkü devamlı durup hareket etmek kişiyi dinlendirmekten çok fiziksel olarak daha fazla yoracaktır.
-
Yürüyüş sırasında gereksiz iniş ve çıkışlardan kaçınmalı, özellikle 30 dereceyi geçen eğimli yerlerde eğimin etkisini azaltmak için zig-zag (S) çizerek ilerleme yapılması mesafeyi uzatmasına rağmen eğimli yerlerde oluşabilecek kazaları önleme yanında daha az yorulmamızı sağlar.
-
Zig-zagların keskinliği eğimin dikliğine, ekibin kondisyonuna ve arazi koşullarına bağlı olarak arttırılır ya da azaltılır.
-
Yamaçlarda yan geçiş yapılırken ayaklar zemine göre şekil alarak yürür, kişiler bunu bilimsel olarak değil de doğal bir tepki şeklinde yaparlar. Herhangi bir zeminde en fazla sürtünmeyi sağlayabilmek için ayak tabanlarının tümünün ( tam taban) yere basmasına gayret edilmelidir. Bunun dışında yamaçlarda yürürken yamaç tarafındaki ayak bir miktar yamaca döndürülerek kestirme denilen yürüyüş (yamacın yönüne göre yan basarak) olası ayak burkulma ve kayma tehlikesi azaltılmalıdır. Yumuşak zeminlerde ayakların kenarları ile zeminde bir basamak oluşturularak daha rahat ve kontrollü yürüyüş yapılır.
-
Özellikle dik yerlerde zig-zag (S) yaparak yürünen veya dik iniş çıkış yapılan yerlerde zeminde oynak olan taşlara basılmamasına gayret edilmelidir. Zeminle bağlantısı zayıf olan taş veya kaya parçaları uygulanan baskı neticesinde hareket ederek yuvarlanabilir ve tehlike oluşumuna neden olurlar. Bu gibi tehlike oluşacak durumlarda tas düşürüldüğü takdirde ‘Taş’ diye bağırarak tehlikeyi katılımcılar birbirlerine haber vermelidir.
-
Katılımcılar yürüyüşte yüksek sesle bağırarak ve arkaya dönerek konuşmamalı, bu durumlar tempoyu düşürmektedir
-
Sigara alışkanlığı olan katılımcılar eğer rehber tarafından başka bilgi verilmediyse sadece molalarda ve diğer yürüyüşçüleri rahatsız etmeyecek şekilde sigara içebilirler.
-
Alkol alımı genellikle tavsiye edilmez. Kamplı etkinliklerde faaliyet sonrası kullanımında tolerans tanınabilir. Faaliyetlerde alınan alkol, kan dolaşımını arttırıp başta bir sıcaklık verirken, damarların genişlemesine neden olmakta, ısı kaybını arttırmakta, ve üşümeye, dikkati azalmasına ve su kaybına neden olmaktadır.
-
Molalar sırasında enerji almak için çeşitli yiyecekler yenebilir. Bu yiyeceklerin özellikle karbonhidrat ve glikoz yönünden zengin olmasına özen gösterilmelidir. Faaliyetlerde kuru üzüm, kayısı, ceviz, fındık, çikolata gibi yiyeceklerin alınması, mineral ve elektrolit dengesini sağlamak için baharatlı tuzlu yiyeceklerin yanında limonlu, vişneli ve benzer mayhoş sıvı içecekler kullanılmalıdır.
-
Yürüyüş sırasında terlemeyle sıvı kaybı fazla olduğundan bunun tamamlanmasına dikkat etmeli, özellikle kıs koşullarında susuzluk hissi az olmasına rağmen kişi kendisini zorlayarak sıvı alması gerekmektedir.
-
Yüksek irtifalara yapılan yürüyüş ve tırmanışlarda da mutlaka sıvı alımını artırılmalıdır.
-
Faaliyete katılan kişilerin bilinen bir rahatsızlığı varsa (Yükseklik korkusu, tansiyon, şeker, kalp rahatsızlığı vb.) bunlar bilinmeli ve mutlaka rehbere iletilmelidir. Belli bir yaş üstünde olan ve hastalığı bulunanlar kişiler sağlık kontrollerini düzenli yaptırmalı, doktoru izin vermiyorsa faaliyete katılmamalıdır.
-
Mümkün olduğunca doğaya uyum içerisinde çevreye zarar vermeden hareket edilmeli, yanınızda getirdiğiniz hiçbir çöpü orada bırakmayıp çevrenin kirlenmemesine önem verilmeli ve yürüyüşte ortaya çıkan bütün atıklar geri getirilerek yerleşim birimlerindeki çöplere atılmalıdır.
-
Yürüyüşler bazen yorucu olabilir ve çevrenizdeki güzellikleri iyi etüt etmenizi engelleyebilir. Molalar esnasında veya yürüyüşü etkilemeyecek durumlarda kamera, fotoğraf çekimi yaparak ya da etrafı izleyerek doğadaki güzelliklerden faydalanmayı ihmal etmemelisiniz.
-
Susamasanız dahi kendinizi zorlamalı ve içeceğiniz sıvının vücut sıcaklığından aşağı olmamasına dikkat etmelisiniz.
-
Genellikle yürüyüşlerde oluşan kazalar dikkatsizlik ve özellikle dönüşlerde acele etmek sonucu meydana gelir. Bu yüzden yürüyüşlerde dikkatli olunmalı hiçbir faaliyet önemsiz değildir ve kişiler tehlikeli durumlarda mutlaka birbirlerini uyarmalıdır.